Als Organisatieveranderaar & HR Professional vind ik het erg belangrijk om me te blijven bijscholen en ontwikkelen. Onlangs volgde  ik daarom de opleiding Trauma in Organisaties van Philippe Bailleur. Ik leerde Philippe  in 2018  kennen tijdens de vakopleiding Organisatiecoach als een bevlogen leraar die systemisch werken ademt.  Op het moment dat Philippe zijn nieuwe opleiding over trauma bekend maakte, heb ik geen moment getwijfeld.  Wat een verhelderende inzichten heeft me dat gebracht!

Waar we meester in zijn, is het wegstoppen, negeren, ontkennen van trauma. De maatschappij vandaag toont graag wat mooi is en goed gaat. Kijk naar de prachtige levens van mensen op Instagram, lees hoe goed het met organisaties gaat in jaarverslagen en luister naar alle succesverhalen van grote transitietrajecten. De pijn, het lastige, het worstelen, dat vergeten we, dat vegen we onder de mat of daar gaan we in een boog omheen. En toch, pas als we ruimte en verbondenheid creëren rond trauma en ermee aan de slag gaan, dan pas is er ruimte voor herstel én post-traumatische groei.

Als organisatie veranderaar sta ik mee op de eerste rij als het gaat om veranderingstrajecten. Enkele randvoorwaarden om een project aan te nemen is te checken  of o.a. het management bereid is om effectief mee door het veranderbad te gaan;  de (emotionele) vermogens beschikbaar wil en kan stellen die nodig zijn om een beweging te creeren. te bewegen. Een organisatie zit vast, het stroomt niet meer  en vaak gaan we dan een heel eind terug in het verleden om te onderzoeken waar iets vast is gelopen. Of we merken dat keer op keer een organisatie of systeem steeds tegen hetzelfde aanloopt. Het lijkt wel een magneet die je steeds opnieuw aantrekt, vaak in andere vormen, om het systeem aan te zetten iets met het trauma te doen.  

Een interessante gedachte uit de opleiding: levende systemen zijn van nature zelfregulerend. Normaal kan een systeem zich van binnenuit aanpassen aan wat er nodig is om met de dagelijkse realiteit om te gaan. Als je merkt dat je organisatie of systeem vast zit, is de kans groot dat er ergens trauma mee gemoeid is. Met andere woorden: als je veel moeite moet doen om iets te bereiken of je wordt overspoeld zonder dat je je bij machte voelt er iets aan te doen, klopt het niet.

Soms is het heel duidelijk dat er trauma in een organisatie aanwezig iets. Een levend systeem (organisatie, netwerk, overheid,…) wordt door (een) gebeurtenis(sen) overspoeld en kan het niet dragen. Hier is trauma het gevolg van iets wat een organisatie als levend systeem overkomen is.  Ruimte geven aan het trauma en ‘ermee leren dansen’ (zoals Philippe het zo mooi uitdrukt), is hier de boodschap. Op die manier kan je herstel ingaan en het trauma integreren, zodat het geen etterende wonde wordt. 

Lastiger is als trauma de oorzaak is. Dat wil zeggen dat er iets is gebeurd met de condities in de organisatie die voor trauma zorgen. Blijkt dat iets wat iemand nodig heeft om met dagelijkse situaties om te gaan niet ontwikkeld wordt. Naar mijn aanvoelen blijven dit soort trauma’s langer onder de radar of zijn mensen handiger in het doorschuiven van de zwarte piet. Erkennen dat er trauma is, de situatie door verschillende brillen kunnen zien en zorgen dat de juiste mensen, rollen, functies op de schuldplek komen, zijn hier eerste stappen. 

Het laatste over trauma in organisaties en breder systeemtrauma is nog niet gezegd. Er ligt nog een heel veld voor ons om te ontdekken, om beter te begrijpen, te leren, om te onderzoeken en te experimenteren.

Werken met trauma is gevoelig, je zou het uit de weg kunnen gaan. Maar dan zal er nooit echt iets veranderen. Ik kies ervoor om met trauma in organisaties en bredere systemen aan de slag te gaan, me hier verder in te bekwamen en erop te vertrouwen dat het systeem de weg van exploratie, herstel en integratie toont.

Wil je meer weten? Lees dan zeker dan zeker het boek STUCK! van Philippe Bailleur. 

Maakt deze blog iets in je los? Aarzel niet contact op te nemen: Anja@abhumanonsult.be

(De originele blog werd geschreven door Lies Lambert-medecursist van in deze opleiding)